• Direct naar belangrijkste content
  • Direct naar hoofdnavigatie
Inclusie Ontwerp voor iedereen, naar de homepage
  • Aanpak
    • 1. Identificeer
    • 2. Verdiep
    • 3. Ontwerp
    • 4. Evalueer
    • 5. Deel
  • Doelgroepen
    • Immigranten
    • Laaggeletterden
    • Ouderen
    • (Licht) Verstandelijke Beperking
    • Autisme
    • Dak- en thuislozen
    • Mensen in gebruikssituaties van technologie
    • Mensen in stressvolle omstandigheden
    • Mensen met lage gezondheidsvaardigheden
  • Toepassingen
    • Beeldbrieven
    • Digitale formulieren
    • App voor stress management
  • Over inclusie
    • Wat levert het op?
    • Over de toolkit Inclusie
    • Ontwerpen voor inclusie
    • Vaardigheden
    • Overzicht van vaardigheden
    • Methodes
Home Over de toolkit Inclusie Wat is ontwerpen voor inclusie?

Wat is ontwerpen voor inclusie?

Inclusie

Bij inclusie gaat het erom dat alle mensen kunnen meedoen in de samenleving, dus ongeacht hun diversiteit in fysieke, cognitieve (waaronder taal) en psychosociale vaardigheden, en de omstandigheden waaronder zij leven.

Een belangrijke voorwaarde voor participatie is gebruik kunnen maken van beschikbare informatie- en communicatiemiddelen, die vaak digitaal zijn. Mensen met beperkingen in vaardigheden of vanwege omstandigheden kunnen dit om verschillende redenen lastig vinden. De Nederlandse overheid is wettelijk verplicht om er voor te zorgen dat haar digitale dienstverlening voor alle burgers goed toegankelijk en bruikbaar is.

Beleid in de Nederlands en Europa

De Nederlandse wetgeving voor digitale toegankelijkheid is gebaseerd op internationale afspraken: een VN-verdrag en een Europese richtlijn.

Ontwerpen voor inclusie

Ontwerpen voor inclusie betekent dat de volledige diversiteit van mensen optimaal gebruik kan maken van (digitale) informatie- en communicatiemiddelen. Het is een ontwerpaanpak waarin ontwerpers en andere betrokkenen bij het ontwerpen van hun producten, diensten of omgevingen:

  • rekening houden met diverse mogelijke beperkingen van gebruikers, in vaardigheden of vanwege hun omstandigheden
  • gebruikers met diverse beperkingen in het gehele ontwerpproces betrekken.

De 5 ontwerpprincipes om digitale dienstverlening te verbeteren en zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken gelden ook voor ontwerpen voor inclusie. De toevoeging is dat je bij ontwerpen voor inclusie speciale aandacht schenkt aan diversiteit bij gebruikers:

  1. Zet de gebruiker centraal
    Ontwerp vanuit de behoefte en context van mensen, niet vanuit de techniek of je organisatie.
    Inclusie: Ga uit van een diversiteit aan gebruikers, wat betreft vaardigheden en omstandigheden.
  2. Wees pas tevreden als je gebruiker het is
    Ontwerp, test, meet en verbeter. En blijf dat doen.
    Inclusie: Betrek hierbij een diversiteit aan gebruikers.
  3. Maak het eenvoudig voor de gebruiker
    Ontwerp eenvoudige processen, maak gebruiksvriendelijke systemen en schrijf begrijpelijk.
    Inclusie: Houd in je ontwerp rekening met fysieke, cognitieve en psychosociale beperkingen van je gebruikers, en beperkingen door omstandigheden. Maak gebruik van ontwerprichtlijnen en voorbeelden.
  4. Ga uit van feiten, niet van aannames
    Ontwerp op basis van feiten en gebruiksonderzoek, en ga er niet vanuit dat je gebruiker is zoals jij.
    Inclusie: Verdiep je in kenmerken van je gebruikers en betrek hierbij een diversiteit aan gebruikers.
  5. Wees transparant en deel je kennis
    Werk samen en deel je kennis en ervaring. En sta open voor feedback.
    Inclusie: Creëer bewustzijn over inclusie bij alle betrokkenen in het ontwerpproces. Leg je inzichten vast en deel deze met anderen.

Ontwerpen voor inclusie en andere ontwerpaanpakken

Ontwerpen voor inclusie staat internationaal bekend als Inclusive Design. Naast Inclusive Design zijn er tal van ontwerpaanpakken waarbij de gebruiker centraal staat. Een aantal aanpakken richt zich vooral op het betrekken van gebruikers tijdens het ontwerpproces (zoals human-centered design, user-centered design, participatory design en co-design). Andere benaderingen richten zich vooral op principes en richtlijnen waar het ontwerp aan moet voldoen (zoals usability, user experience, persuasive design en value-centered design). Inclusive Design gaat zowel over het proces als over het ontwerp, maar richt zich daarbij specifiek op de diversiteit van gebruikers. Accessibility en Universal design/Design-for-all doen dat ook, maar daar gaat het vooral over het ontwerp en minder over het proces.

 

Link naar informatie over andere aanpakken

Wat levert het op?

Ontwerpen voor inclusie is relatief onbekend bij veel mensen die op een of andere manier betrokken zijn bij digitale dienstverlening of de ontwikkeling daarvan. Toch is het een voorwaarde voor een inclusieve samenleving die een grondige digitale transformatie doormaakt. Immers, digitale uitsluiting veroorzaakt ook sociale uitsluiting (cf. Mariën & Baelden 2015, vanaf p.16).

Link naar Wat levert het op?

Externe links

  • Inclusive Design

    Inclusive design principles, resources (toolkit), inclusive design in action, inclusive design partnerships (Microsoft Design). - ENGELS

  • Digitale Inclusie

    We gaan ervoor zorgen dat iedereen mee kan doen in de digitale samenleving. Ook de mensen die extra hulp nodig hebben (Digitale overheid, Ministerie van BZK).

  • User research for government services: an introduction

    About how user research helps teams learn about users and create services that meet their needs. (User research community, Service manual, User Research, GOV.UK) - ENGELS

  • Inclusive Design - A people centred strategy for innovation

    What is inclusive design? Cases, tools & methods (DOGA, Norway). - ENGELS

  • Ontwerpprincipes

    De vijf ontwerpprincipes helpen je om digitale dienstverlening zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken (Gebruiker centraal).

  • Digitale Inclusie, hulp bij digitale overheid

    Acht uitvoeringsorganisaties werken samen met de Koninklijke Bibliotheek en openbare bibliotheken in het programma Digitale Inclusie. Hoe? Dat ziet u in dit filmpje.

  • Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1

    Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1 covers a wide range of recommendations for making Web content more accessible (W3C Recommendation, 05 June 2018). - ENGELS

  • The digital divide shifts to differences in usage new media & society.

    Van Deursen AJAM, Van Dijk JAGM (2014). 16(3), 507–526. DOI: 10.1177/1461444813487959

  • Ministerial Declaration on eGovernment - the Tallinn Declaration

    A political commitment on significant priorities towards ensuring high quality, user-centric digital public services for citizens and seamless cross-border public services for businesses (EU Member States and EFTA countries, 6 October 2017). - ENGELS

  • Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap

    Doel van dit Verdrag is het volledige genot door alle personen met een handicap van alle mensenrechten en fundamentele vrijheden op voet van gelijkheid te bevorderen, beschermen en waarborgen, en ook de eerbiediging van hun inherente waardigheid te bevorderen (Verenigde Naties, New York, 13-12-2006).

  • Richtlijn inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties

    Met deze richtlijn wordt er naar gestreefd dat websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties toegankelijker worden voor gebruikers, in het bijzonder voor personen met een beperking (Europees Parlement en de Raad, 2016/2102, 26 oktober 2016).

  • 8 profielen van digitale ongelijkheden

    I. Mariën & D. Baelden, Idealic.be: setting the future scene of e-inclusion, Brussel, Vrije Universiteit, 2015).

  • Een toegankelijke website voor je bedrijf (MKB Toegankelijk)

    Met een toegankelijke website heb je een groter bereik. Zo’n 20% van jouw (potentiële) klanten heeft moeite met het bekijken en lezen van websites. Dit zijn vooral blinden, slechtzienden en mensen met dyslectie.

Footer

Toolkit Inclusie

Toolkit Inclusie is onderdeel van de community Gebruiker Centraal.

Meer over Gebruiker Centraal

Partners

Logo TNO
Keen Public
Sysqa
Lost Lemon

Zie ook

  • Sitemap
  • Privacyverklaring
  • Toegankelijkheid
  • Aanmelden nieuwsbrief Gebruiker Centraal